काठमाडौं । नेपालका वाणिज्य बैंकहरूको आधारदर (बेसरेट) निरन्तर घट्दै गएको छ, जसका कारण ऋणीहरूलाई सस्तो ब्याजदरमा ऋण उपलब्ध भइरहेको छ। २० वाणिज्य बैंकमध्ये १८ वटाको आधारदर ७ प्रतिशतभन्दा तल झरेको छ। प्राइम कमर्शियल बैंक र एनआइसी एसियाबाहेक अन्य सबै बैंकहरूको बेसरेट ७ प्रतिशतभन्दा कम रहेको छ। बैंकहरूले लगातार निक्षेपको ब्याजदर घटाएपछि लागत कम भई आधारदर सस्तो भएको हो। चैत महिनाका लागि सार्वजनिक गरिएको औसत बेसरेट ६.४७ प्रतिशतमा झरेको छ, जुन विगत तीन वर्षकै सबैभन्दा कम हो।
२०७८ असारदेखि बैंकहरूले निक्षेपको ब्याजदर बढाएका थिए, जसका कारण आधारदर महँगो भएको थियो। तर पछिल्लो १८ महिनायता लगातार ब्याज दर घटिरहेको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले नीतिगत दरहरू घटाएपछि बैंकहरूको ब्याजदर झर्न सहयोग पुगेको हो। हाल स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकको बेसरेट सबैभन्दा कम ५.०३ प्रतिशत रहेको छ, जसले न्यूनतम ६ प्रतिशत ब्याजदरमा ऋण उपलब्ध गराउन सक्छ। राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक, एभरेष्ट बैंक, र नेपाल बैंकको आधारदर ६ प्रतिशतभन्दा कम रहेको छ, जसले ६.५ प्रतिशत ब्याजदरमा ऋण दिन सक्छन्। अन्य बैंकहरू जस्तै नबिल, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट, मेगा, र कृषि विकास बैंकले ७ प्रतिशत ब्याजदरमा ऋण उपलब्ध गराउन सक्छन्।
बैंकहरूबीच पुराना कर्जा खोस्ने प्रतिस्पर्धाका कारण केही बैंकहरूले ०.२५ प्रतिशत प्रिमियममा ऋण दिन थालेका छन्। यसले गर्दा कर्जाको ब्याजदर ११-१२ प्रतिशतको बीचमा झरेको छ, जुन अतीतमा १८ प्रतिशतसम्म पुगेको थियो। यसरी, बैंकहरूको घट्दो आधारदरले ऋणीहरूलाई सस्तोमा कर्जा उपलब्ध गराइरहेको छ।
